TuranBank: Şirkətə Ümumi Baxış və Azərbaycan Bazarındakı Rolu
12 iyun 1992-ci ildə təsis edilmiş TuranBank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (ASC), Azərbaycanın maliyyə sektorunda mühüm yer tutan, özəl kapitallı universal banklardan biridir. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının 115 nömrəli lisenziyası ilə fəaliyyət göstərən bank, baş ofisi Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, İsmayıl bəy Qutqaşınlı küçəsi 85 ünvanında yerləşir. Uzun illərdir ki, TuranBank pərakəndə, kiçik və orta sahibkarlıq (KOS) və korporativ müştərilərə geniş çeşidli maliyyə xidmətləri təklif etməklə ölkə iqtisadiyyatının inkişafına töhfə verir.
Bankın səhmdar strukturu 28 fevral 2025-ci il tarixinə qədər ödənilmiş nizamnamə kapitalının 100 006 014 AZN təşkil etdiyini göstərir. Bu kapital 28 səhmdar arasında bölüşdürülmüşdür; bunlardan 20-si fiziki şəxslər (57%), 8-i isə hüquqi şəxslərdir (43%). Qeyd etmək lazımdır ki, bütün səhmdarların bankdakı payı 10%-dən azdır ki, bu da mülkiyyətin şaxələndiyini və sabitliyini göstərir. TuranBank, özünü pərakəndə yönümlü universal bank kimi mövqeləndirir və Azərbaycanın hər yerində filial şəbəkəsi (22 filial, 6 nümayəndəlik, 26 bankomat) və rəqəmsal kanallar vasitəsilə 190 000-dən çox müştəriyə xidmət göstərir. Bankın rəhbərliyində Nəzarət Şurasının Sədri Rauf Kazımov, İdarə Heyətinin Sədri Orxan Qarayev və Kreditlər üzrə Baş Direktor Normunds Mizis kimi təcrübəli mütəxəssislər yer alır.
TuranBankın Təklif Etdiyi Kredit Məhsulları və Şərtlər
TuranBank, müştərilərinin müxtəlif ehtiyaclarını qarşılamaq üçün geniş çeşiddə kredit məhsulları təklif edir. Bu məhsullar həm fiziki şəxslər, həm də sahibkarlıq subyektləri üçün nəzərdə tutulmuşdur:
- İstehlak Kreditləri: Maaş kartı sahibləri və təqaüdçülər üçün nəzərdə tutulmuş nağd kreditlərdir. Bu kreditlər bankın filiallarına yaxınlaşmaqla və ya "TuranBank Mobilbank" tətbiqi vasitəsilə rahatlıqla əldə edilə bilər. Məbləğlər 500 AZN-dən başlayaraq 50 000 AZN-ə qədər dəyişir. Kreditin müddəti adətən 6 aydan 5 ilə qədər olur. İllik faiz dərəcələri məhsuldan və müştərinin profilindən asılı olaraq 12%-24% arasında dəyişir. Girov tələbi olaraq maaşın girov qoyulması və ya avtomobil girovu tələb oluna bilər.
- Biznes Kreditləri: Kiçik və orta sahibkarlıq (KOS) subyektləri üçün işçi kapitalı, investisiya və ticarət maliyyələşdirməsi məqsədilə təklif olunur. Bu kreditlər həm Asiya İnkişaf Bankının (ADB) Ticarət Maliyyəsi Proqramı (TSCFP), həm də Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı (BSTDB), Beynəlxalq Əmək Fondları (BOMF) kimi beynəlxalq fondların dəstəyi ilə verilir. KOB kreditləri layihənin ölçüsündən asılı olaraq 1 000 000 AZN-ə qədər məbləğlərdə verilə bilər. Faiz dərəcələri illik 8%-16% təşkil edir. Girov olaraq daşınmaz əmlak, biznes aktivləri və ya 100 000 AZN-dən yuxarı məbləğlər üçün zəmanətlər tələb oluna bilər.
- Kənd Təsərrüfatı Kreditləri: Aqrar Kredit və İnkişaf Agentliyi (AKİA) ilə birgə maliyyələşdirmə proqramları çərçivəsində fermerlər və aqrobiznes sahibləri üçün nəzərdə tutulub. Bu kreditlər kənd təsərrüfatı sektorunun inkişafına dəstək olmaq məqsədi daşıyır.
- Mikromaliyyə: Kiçik sahibkarlar və fərdi təşəbbüskarlar üçün USAID/IFC proqramları tərəfindən dəstəklənən kreditlərdir. Bu kreditlər startaplara və kiçik bizneslərə inkişaf etmək üçün ilkin kapital təmin edir.
Kreditlərin ilkin təminatı üçün adətən kredit məbləğinin 0.5%-1%-i qədər komissiya tətbiq olunur. Gecikmə faizi isə hər gecikən gün üçün 0.05% təşkil edir. Müştərilərin diqqətinə çatdırılır ki, dəqiq faiz dərəcələri, komissiyalar və şərtlər bankın illik komissiya kitabçasında və ya birbaşa müraciət zamanı açıqlanır.
Müraciət Prosesi, Rəqəmsal Platformalar və Müştəri Təcrübəsi
TuranBank müştərilərinə müasir və rahat müraciət kanalları təklif edir. Kredit müraciətlərini ənənəvi filial yolu ilə yanaşı, bankın rəqəmsal platformaları vasitəsilə də həyata keçirmək mümkündür. "TuranBank Mobilbank" adlı mobil tətbiq həm iOS, həm də Android əməliyyat sistemləri üçün mövcuddur və Google Play Store-da 4.1 reytinqə sahibdir. Bu tətbiq vasitəsilə müştərilər real-vaxt rejimində hesab məlumatlarını yoxlaya, ödənişlər edə, yeni kredit məhsulları üçün müraciət edə və kampaniyalar haqqında bildirişlər ala bilərlər. Xüsusilə, SİMA rəqəmsal imza ilə inteqrasiya olunmuş sistem sayəsində sənədlərin distant qaydada, 24/7 imzalanması mümkündür ki, bu da müştərilər üçün böyük rahatlıq təmin edir.
Müştərilərin bank xidmətlərinə qeydiyyatı və Müştərini Tanı (KYC) proseduru Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının müvafiq qaydalarına əsasən həyata keçirilir. Bunun üçün şəxsiyyət vəsiqəsi, gəlir haqqında arayış və kommunal xidmətlər ödəniş qəbzi kimi standart sənədlər tələb olunur. Kreditlərin verilməsi zamanı TuranBank, müştərilərin kredit qabiliyyətini qiymətləndirmək üçün özəl kredit skorinq metodologiyasından istifadə edir. Bu metodologiya kredit bürosu məlumatları, gəlir yoxlaması və müştərinin davranış analizi kimi faktorları əhatə edir. Aşağı riskli borcalanlar üçün mobil tətbiqdə avtomatlaşdırılmış ilkin qərarvermə sistemi də mövcuddur.
Kredit vəsaitləri AZN köçürmələri ilə TuranBank hesablarına və ya nağd şəkildə verilir. Kreditlərin geri ödənişi də mobil tətbiq, internet bankçılıq və ya bankın filialları vasitəsilə həyata keçirilə bilər. Bank, həmçinin, daxili vahid və xarici tərəfdaşlar vasitəsilə yığımları idarə edir. Müştəri rəyləri "TuranBank Mobilbank" tətbiqinin adətən "istifadəçi dostu" olduğunu göstərsə də, bəzən "giriş problemləri" ilə bağlı şikayətlər də qeydə alınır. Bank bu məsələləri zəng mərkəzi dəstəyi və müntəzəm tətbiq yeniləmələri vasitəsilə həll etməyə çalışır. Bankın zəng mərkəzi ISO sertifikatlıdır və xidmət səviyyəsi müqavilələrinin (SLA) 95%-nə riayət edir. Həmçinin, çatbot vasitəsilə 24/7 rəqəmsal dəstək də təklif olunur.
Tənzimləyici Status, Bazar Mövqeyi və Rəqabət Mühiti
TuranBank Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən tamamilə lisenziyalaşdırılmış və onun nəzarəti altında fəaliyyət göstərir. Bank, həmçinin, Azərbaycan Banklar Assosiasiyası (ABA), Azərbaycan Mikromaliyyə Assosiasiyası (AMFA), Banklararası Valyuta Birjası (BİCE) və SWIFT sisteminin aktiv üzvüdür. Bu üzvlük, bankın maliyyə sektorunda etibarlı və şəffaf fəaliyyətini təsdiqləyir.
Bank, yerli Çirkli Pulların Yuyulmasına Qarşı Mübarizə (AML) və Terrorçuluğun Maliyyələşdirilməsinə Qarşı Mübarizə (CFT) qaydalarına tam uyğun fəaliyyət göstərir, rəqəmsal imza standartlarından istifadə edir və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının texniki yardım proqramlarında iştirak edir. Hal-hazırda bank barəsində hər hansı bir cərimə və ya tənzimləyici tədbir haqqında ictimai məlumat yoxdur. TuranBank istehlakçıların kredit məlumatlarının açıqlanması tələblərinə əməl edir və zəng mərkəzi, eləcə də onlayn portallar vasitəsilə şikayət kanalları təqdim edərək müştəri hüquqlarını qoruyur.
Azərbaycanın rəqabətli bankçılıq bazarında TuranBank orta ölçülü banklar sırasında yer alır və aktivlərinə görə ilk 15 bankdan biridir. Bank rəqəmsal qeydiyyat imkanları, KOB tərəfdaşlıqları və beynəlxalq maliyyələşdirmə xətləri ilə fərqlənməyə çalışır. Bazarın əsas rəqibləri arasında Paşa Bank, Kapital Bank və AccessBank kimi böyük maliyyə qurumları var. TuranBankın 2025-ci ilin birinci yarısına görə aktivləri 11.5% artaraq 948 milyon AZN-ə çatıb. Kredit portfeli 696 milyon AZN təşkil edir ki, bunun da 366 milyon AZN-i biznes kreditləridir. Bank, həmçinin, Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC), Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı (BSTDB), Beynəlxalq Əmək Fondları (BOMF) və ECO Bank kimi beynəlxalq təşkilatlardan 2011-ci ildən bəri mühüm maliyyə vəsaitləri cəlb edib. Bankın genişlənmə planlarına yeni regional filialların açılması və mobil tətbiqin funksionallığının artırılması daxildir. Qeyri-işlək kreditlərin nisbəti 3.2% təşkil edir ki, bu da sənaye ortalaması olan 4.5%-dən aşağıdır, bu da bankın keyfiyyətli kredit portfelinə malik olduğunu göstərir.
Potensial Borcalanlar Üçün Praktiki Məsləhətlər
TuranBankdan kredit götürməyi düşünən potensial borcalanlar üçün bir neçə vacib məqamı nəzərə almaq faydalı olar:
- Şərtləri Diqqətlə Araşdırın: Kredit məhsulunun faiz dərəcəsini, ilkin komissiyalarını, gecikmə faizlərini və digər xərcləri tam şəkildə anlayın. Bankın veb-saytında və ya filiallarda təqdim olunan məlumatları diqqətlə oxuyun.
- Geri Ödəmə Qabiliyyətinizi Qiymətləndirin: Kredit götürməzdən əvvəl aylıq gəlirlərinizi və xərclərinizi dəqiq hesablayın. Aylıq kredit ödənişinin büdcənizə necə təsir edəcəyini müəyyənləşdirin. Yalnız ödəyə biləcəyiniz məbləği götürün.
- Mobil Tətbiqin İmkanlarından Yararlanın: "TuranBank Mobilbank" tətbiqini yükləyin və onun təklif etdiyi rəqəmsal imkanlarla tanış olun. Kredit müraciəti, hesab idarəçiliyi və ödənişlər üçün bu tətbiq çox rahat ola bilər. Əgər tətbiqin işləməsi ilə bağlı narahatlıqlarınız varsa, bankın zəng mərkəzi ilə əlaqə saxlayın.
- Girov Tələblərinə Diqqət Edin: Götürəcəyiniz kredit növünə uyğun girov tələblərini (avtomobil, daşınmaz əmlak, zəmanət və s.) əvvəlcədən dəqiqləşdirin və bu girovu təmin etmək imkanlarınızın olub-olmadığını düşünün.
- Rəqiblərlə Müqayisə Edin: TuranBankın təkliflərini Azərbaycanın digər banklarının (məsələn, Kapital Bank, Paşa Bank, AccessBank) analoji məhsulları ilə müqayisə edin. Bu, ən sərfəli şərtləri seçməyinizə kömək edəcək.
- Şikayət Kanalları ilə Tanış Olun: Bankın müştəri xidmətləri və şikayət kanalları haqqında məlumat əldə edin. Hər hansı problem yarandığı təqdirdə, hara müraciət edəcəyinizi bilmək vacibdir.
- Müqaviləni Oxuyun: Kredit müqaviləsini imzalamadan əvvəl bütün bəndlərini diqqətlə oxuyun və hər hansı qaranlıq məqam olarsa, bank işçisindən aydınlıq gətirməsini xahiş edin. Bütün hüquq və öhdəliklərinizi bilmək vacibdir.
Bu məsləhətlərə riayət etməklə, TuranBankdan kredit götürmə prosesini daha bilincli və effektiv şəkildə idarə edə bilərsiniz.
