PASHA Bank-a Ümumi Baxış və Azərbaycandakı Fəaliyyəti
2007-ci ildə Bakıda təsis edilmiş PASHA Bank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (ASC), Azərbaycanın ən böyük özəl banklarından biridir və aktivlərin həcminə görə ilk üçlüyə daxildir. Bank, genişmiqyaslı "PASHA Group"un bir hissəsi olaraq, əsasən korporativ və kommersiya bankçılığına, xüsusilə də qeyri-neft sektorlarının inkişafına yönəlib. Bununla yanaşı, pərakəndə müştərilər üçün də tam spektrli xidmətlər təklif edir.
2023-cü ilin sonuna PASHA Bank-ın konsolidasiya edilmiş aktivləri 8.9 milyard AZN, kapitalı isə 833 milyon AZN təşkil etmişdir ki, bu da onun maliyyə dayanıqlığının və bazar liderliyini qorumaq üçün rəqəmsal innovasiyalara sərmayə qoymasının göstəricisidir. Bankın sahiblik quruluşu "PASHA Group"a daxildir, "PASHA Holding" isə Əliyev və Paşayev ailələri vasitəsilə təxminən 71.75% paya sahibdir.
PASHA Bank-ın iş modeli iri korporasiyalar, kiçik və orta sahibkarlıq subyektləri (KOB) və əməkhaqqı kartı sahibləri kimi müxtəlif seqmentləri əhatə edir. Kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, tikinti, pərakəndə satış və qeyri-neft sektorlarının şaxələndirilməsi bankın əsas hədəf sahələridir. Təklif olunan xidmətlər arasında korporativ və kommersiya bankçılığı, investisiya bankçılığı, ticarət maliyyəsi, aktivlərin idarə edilməsi, pərakəndə kreditlər, debet/kredit kartları və rəqəmsal bankçılıq kimi geniş çeşid yer alır.
PASHA Bank-ın fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən tənzimlənir və bankın rəsmi auditoru "Ernst & Young Holdings (CIS) B.V." şirkətidir. Bankın rəhbərliyində Cavid Quliyev (İcraçı Direktor), Murad Süleymanov (Maliyyə Direktoru), Anar Kərimov (Komplayns Direktoru) və Zara İbrahimzadə (Marketinq Direktoru) kimi peşəkarlar fəaliyyət göstərir.
PASHA Bank-ın Kredit Məhsulları, Faiz Dərəcələri və Şərtləri
PASHA Bank müştərilərinin müxtəlif ehtiyaclarını qarşılamaq üçün geniş çeşiddə kredit məhsulları təklif edir. Bu məhsullar fərdi nağd kreditlərdən tutmuş, ipoteka kreditlərinə və kiçik və orta sahibkarlıq (KOB) subyektləri üçün maliyyə həllərinə qədər uzanır.
Nağd Kredit (Fərdi)
- Borcalan: Əməkhaqqı kartı sahibləri.
- Valyuta: Azərbaycan manatı (AZN).
- Müddət: 48 aya qədər.
- Faiz Dərəcəsi: İllik 11.5%–28%.
- Effektiv Faiz Dərəcəsi (APR): 11.5%–29.86%.
- Komissiya: Kredit məbləğinin 0%–3%-i həcmində.
- Təminat/Sığorta: Sığorta tələb oluna bilər.
- Müraciət: PASHA Mobile tətbiqi vasitəsilə rahatlıqla mümkündür.
İpoteka Kreditləri (Fərdi)
PASHA Bank mənzil almaq istəyənlər üçün bir neçə ipoteka krediti növü təklif edir:
- Standart İpoteka:
- Məbləğ: 150 000 AZN-ə qədər.
- Müddət: 300 aya qədər.
- Faiz Dərəcəsi: "Holding" əməkdaşları üçün illik 7%, digər müştərilər üçün illik 8%.
- İlkin Ödəniş: "Holding" əməkdaşları üçün 20%, digərləri üçün 30%.
- İş Stajı: Minimum 3 ay.
- Sığorta: Tələb olunur.
- Güzəştli İpoteka:
- Məbləğ: 100 000 AZN-ə qədər.
- Müddət: 360 aya qədər.
- Faiz Dərəcəsi: İllik 4%.
- İlkin Ödəniş: Minimum 30%.
- İş Stajı və Sığorta: Standart ipoteka şərtlərinə uyğun.
- Azərbaycan İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu vasitəsilə İpoteka:
- Məbləğ: 30 000 – 600 000 AZN.
- Müddət: 36 – 240 ay.
- Effektiv Faiz Dərəcəsi (APR): İlkin ödənişin səviyyəsindən asılı olaraq 11%–15%.
- Komissiya: Kredit məbləğinin 1%-i.
- İş Stajı: Minimum 6 ay.
- Sığorta və Yaş Həddi: Fondun qaydalarına uyğun.
- Müraciət: Yalnız "Landmark Business Center" filialında.
Əlavə Kredit Növləri
PASHA Bank həmçinin aşağıdakı kredit növlərini də təklif edir:
- KOB Sürətli Maliyyə: Kiçik və orta sahibkarlıq subyektləri üçün rəqəmsal kanallar vasitəsilə sürətli maliyyələşdirmə.
- Ticarət Maliyyəsi: İdxal və ixrac əməliyyatları üçün.
- Aktiv Təminatlı və Lizinq Maliyyələşməsi.
- Depozit Təminatlı Kreditlər: PASHA Private Banking vasitəsilə.
Müraciət Prosesi, Rəqəmsal Xidmətlər və Müştəri Təcrübəsi
PASHA Bank müştərilərinə müasir və rahat müraciət prosesi, geniş rəqəmsal xidmətlər və yüksək səviyyəli müştəri təcrübəsi təqdim edir.
Müraciət Prosesi və Tələblər
Kredit məhsullarına müraciət bir neçə kanal vasitəsilə mümkündür: mobil tətbiq, onlayn portal, iş mərkəzləri və Bakıdakı 5, regionlardakı 3 filial. Müştərilərin tanınması və yoxlanılması (KYC) prosesi elektron şəxsiyyət vəsiqəsi, rəqəmsal hesab açılışı üçün video yoxlama və ya filiallarda şəxsiyyət yoxlanışı ilə həyata keçirilir. Kredit skorinqi üçün bank özünün iqtisadi modellərindən və sənaye sahəsinə xas modellərdən istifadə edir.
Kreditlərin təsdiqi avtomatlaşdırılmış skorinq sistemləri və mürəkkəb hallarda əl ilə yoxlama vasitəsilə həyata keçirilir. Kredit məbləği Azərbaycan manatı ilə PASHA Bank hesabına köçürülür və ya filialdan nağd şəkildə götürülə bilər. Kreditlərin ödənişi annuitet (bərabər hissələrlə) əsasında avtomatik debet, internet bankçılıq, mobil tətbiq və ya nağd şəkildə mümkündür. Gecikmələr zamanı Mərkəzi Bankın təyin etdiyi həddə qədər cərimə faizləri tətbiq olunur, lakin aktiv kreditlər üçün hesab çıxarışının verilməsi pulsuzdur. Bank, gecikmiş ödənişlərlə bağlı ilk növbədə yumşaq xatırlatmalar və restrukturizasiya variantları təklif edir, hüquqi proseslər son çarə olaraq görülür.
Mobil Tətbiq Xüsusiyyətləri və İstifadəçi Təcrübəsi
PASHA Bank-ın iOS və Android əməliyyat sistemləri üçün mövcud olan mobil tətbiqi (“PASHA Mobile”) müştərilərə geniş imkanlar təqdim edir. Bu tətbiq vasitəsilə müştərilər hesab aça, kreditlər üçün müraciət edə, ödənişlər edə və kartlarını idarə edə bilərlər. Tətbiqin əsas xüsusiyyətləri arasında video KYC (müştərinin uzaqdan identifikasiyası) və təmassız kartların aktivləşdirilməsi kimi innovativ həllər yer alır.
Müştəri rəyləri və reytinqləri PASHA Mobile tətbiqinin yüksək qiymətləndirildiyini göstərir. Tətbiq mağazalarında (iOS üçün 4.6/5, Android üçün 4.4/5) yüksək reytinqlərə malikdir. Müştərilər xüsusilə rəqəmsal qeydiyyat prosesini və sürətli, cavabdeh dəstəyi yüksək qiymətləndirirlər. Bununla belə, nadir hallarda tətbiqin fəaliyyətində yaranan fasilələr və filiallarda növbələrin yaranması barədə şikayətlərə rast gəlinir. Bankın 24/7 işləyən qaynar xətt və elektron poçt dəstəyi xidmətləri müştərilərə istənilən vaxt kömək göstərməyə hazırdır.
Tənzimləyici Status, Bazar Mövqeyi və Rəqiblərlə Müqayisə
PASHA Bank-ın fəaliyyəti Azərbaycanın bank qanunvericiliyinə tam uyğun şəkildə həyata keçirilir və Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən ciddi nəzarətdədir. Bank tam bank lisenziyasına malikdir və beynəlxalq reytinq agentlikləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir; məsələn, S&P tərəfindən uzunmüddətli reytinqi 'BB-', qısamüddətli reytinqi isə 'B' olaraq 2024-cü ildə təsdiqlənmişdir.
Bankın fəaliyyətində qanunsuz yolla əldə edilmiş pulların leqallaşdırılması və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə (AML/CFT) sahəsində yerli və FATF tövsiyələrinə tam riayət olunur. Müştəri məlumatlarının qorunması üçün təhlükəsiz rəqəmsal kanallar, şifrələmə texnologiyaları və PSD2 (Ödəniş Xidmətləri Direktivi 2) tipli qorunma mexanizmləri tətbiq edilir. 2025-ci ilin sentyabr ayına qədər bankla bağlı hər hansı ciddi tənzimləyici cəzalar barədə məlumat verilməmişdir.
Bazar Mövqeyi və Fərqləndirici Xüsusiyyətlər
PASHA Bank Azərbaycanda özəl banklar arasında kapital həcminə görə 1-ci, aktivlərin həcminə görə isə ilk üçlüyə daxildir. Bankı rəqiblərindən fərqləndirən əsas cəhətlər rəqəmsal liderliyi (Azərbaycanda ilk video KYC və onlayn hesab açılışı), həmçinin qeyri-neft sektorlarına güclü diqqətidir.
Azərbaycanın bank sektorunda PASHA Bank-ın əsas rəqibləri Kapital Bank, Azərbaycan Beynəlxalq Bankı və AccessBank-dır. PASHA Bank rəqəmsal innovasiyaları və korporativ/KOB seqmentindəki gücü ilə rəqiblərindən fərqlənir. Bank KOB-lar üçün rəqəmsal maliyyələşdirmənin genişləndirilməsi, Gürcüstan və Türkiyə bölmələri ilə daha dərin regional inteqrasiya, telekommunikasiya şirkətləri ilə mobil ödənişlər üçün tərəfdaşlıqlar və fintech şirkətləri ilə rəqəmsal kreditləşmə sahəsində əməkdaşlıqlar vasitəsilə böyümə strategiyasını davam etdirir.
Potensial Borcalanlar üçün Praktik Məsləhətlər və Ümumi Perspektiv
PASHA Bank-dan kredit götürməyi düşünən hər bir şəxs üçün bəzi praktik məsləhətlər və bankın gələcək perspektivi ilə bağlı məlumatlar aşağıdakı kimidir:
Kredit Götürməzdən Əvvəl Nəzərə Alınmalı Məqamlar
- Faiz Dərəcələri və Komissiyalar: Təklif olunan illik faiz dərəcəsi (11.5%–28% nağd kreditlər üçün) və effektiv faiz dərəcəsi (APR) arasında fərqləri diqqətlə nəzərdən keçirin. Həmçinin, kreditin verilməsi zamanı tətbiq oluna biləcək komissiya haqqını (0%–3%) hesabatınıza daxil edin. İpoteka kreditlərində isə faiz dərəcələri daha aşağı, lakin ilkin ödəniş və müddət daha uzun ola bilər.
- Ödəniş Qabiliyyəti: Kredit götürməzdən əvvəl aylıq ödənişlərin büdcənizə necə təsir edəcəyini dəqiq qiymətləndirin. PASHA Bank-ın kredit kalkulyatorlarından istifadə edərək bu hesablamaları apara bilərsiniz. Unutmayın ki, Mərkəzi Bankın qaydalarına əsasən, borcalanın aylıq ödənişi gəlirinin müəyyən bir hissəsindən çox olmamalıdır.
- Sığorta Tələbləri: Xüsusilə ipoteka kreditlərində sığorta mütləqdir. Nağd kreditlər üçün də sığorta tələb oluna bilər. Bu sığortanın şərtlərini və illik xərcini mütləq araşdırın.
- Rəqəmsal Platformaların Üstünlükləri: PASHA Mobile tətbiqindən istifadə edərək kredit müraciəti, ödənişlərin idarə edilməsi və hesab məlumatlarına çıxış kimi imkanlardan faydalanın. Bu, vaxta qənaət etməyə və bank xidmətlərini daha çevik şəkildə əldə etməyə kömək edir.
- Müştəri Xidmətləri ilə Əlaqə: Hər hansı sualınız və ya narahatlığınız yaranarsa, bankın 24/7 fəaliyyət göstərən qaynar xətti ilə əlaqə saxlayın. Filiallara getməzdən əvvəl xidmət növləri və iş qrafikləri barədə məlumat almaq məsləhətdir.
PASHA Bank-ın Maliyyə Göstəriciləri və Gələcək Perspektivi
PASHA Bank 2023-cü ildə 8.9 milyard AZN ümumi aktivlərə və 833 milyon AZN kapitala malik idi. Bankın 2021-ci ildə xalis mənfəəti 97 milyon AZN təşkil etmişdir ki, bu da illik 15% artım deməkdir. Kredit portfelinin keyfiyyəti yüksəkdir, problemli kreditlərin (NPL) nisbəti 2021-ci il üçün təxminən 4% səviyyəsindədir. Kapital adekvatlığı isə 18% civarındadır, bu da bankın riskləri effektiv idarə etdiyini göstərir.
Gələcəyə baxışda PASHA Bank rəqəmsal KOB krediti sahəsini genişləndirməyi, e-ticarət platformaları ilə inteqrasiya etməyi, rəqəmsal kanallar vasitəsilə əməkhaqqı kartı və ipoteka təkliflərini artırmaqla pərakəndə seqmentdə mövqeyini gücləndirməyi planlaşdırır. Bank həmçinin Gürcüstan və Türkiyə törəmə şirkətləri ilə sərhədlərarası xidmətləri gücləndirmək və ESG (Ətraf Mühit, Sosial və İdarəetmə) prinsiplərinə uyğun kredit məhsulları və yaşıl maliyyələşdirmə təşəbbüslərini inkişaf etdirməyi nəzərdə tutur.
Ümumilikdə, PASHA Bank Azərbaycanın maliyyə sektorunda həm dayanıqlı maliyyə göstəriciləri, həm də innovativ rəqəmsal xidmətləri ilə seçilən etibarlı bir qurum olaraq öz mövqeyini qoruyur və gələcəkdə də müştərilərinə ən yaxşı xidmətləri təqdim etməyə davam edəcəkdir.
