FINCA Azərbaycan: Şirkətə Ümumi Baxış və Fəaliyyət Sahəsi
FINCA Azərbaycan, 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən lisenziyalaşdırılmış, ölkənin qeyri-bank kredit təşkilatları (QBKT) arasında mühüm yer tutan bir qurumdur. FINCA International şəbəkəsinin bir hissəsi olaraq yaradılan bu təşkilat, yoxsulluğun azaldılması və maliyyə inklüzivliyinin artırılması missiyası ilə fəaliyyət göstərir. Hazırda 60-dan çox regionda 150.000-dən artıq aktiv müştəriyə xidmət edən FINCA Azərbaycan, müxtəlif kredit məhsullarını filiallar, onlayn kanallar və mobil platformalar vasitəsilə təqdim edir.
Şirkətin sahiblik strukturu FINCA Impact Finance-ə (əvvəllər FINCA International) bağlı olmaqla yanaşı, Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC) və Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı (BSTDB) kimi beynəlxalq investorlardan da dəstək alır. FINCA Azərbaycan əsasən aşağı gəlirli sahibkarlara, kənd təsərrüfatı istehsalçılarına və kənd ev təsərrüfatlarına mikrokreditlər və kiçik biznes kreditləri verməklə onların iqtisadi fəaliyyətlərini dəstəkləyir. Məsuliyyətli kreditləşmə, rəqəmsal innovasiyalar və yerli tənzimləmələrə güclü riayət şirkətin əsas prinsiplərindəndir.
FINCA Azərbaycanın Təklif Etdiyi Kredit Məhsulları və Şərtləri
FINCA Azərbaycan müştərilərinin müxtəlif ehtiyaclarını qarşılamaq üçün geniş çeşidli kredit məhsulları təqdim edir. Bu məhsullar aşağıdakı kateqoriyalara bölünür:
- İstehlak Kreditləri: Məişət texnikası alışı, ev təmiri, təhsil və ya tibbi xərclər kimi fərdi ehtiyaclar üçün nəzərdə tutulub.
- Kənd Təsərrüfatı Kreditləri: Mövsümi əkinçilik, heyvandarlıq, kənd təsərrüfatı avadanlıqlarının alınması üçün fermerlərə və kənd təsərrüfatı istehsalçılarına verilir.
- Biznes Kreditləri: Kiçik və orta sahibkarlıq (KOS) subyektləri üçün dövriyyə kapitalı, biznesin genişləndirilməsi və ya yeni layihələrin maliyyələşdirilməsi məqsədilə təklif olunur.
- Qızıl Girovlu Kreditlər: Qızıl zinət əşyaları girov qoymaqla sürətli nağd pula ehtiyacı olan şəxslər üçün nəzərdə tutulub.
Kredit Məbləğləri, Faiz Dərəcələri və Komissiyalar
FINCA Azərbaycan tərəfindən təklif olunan kredit məbləğləri 500 AZN-dən başlayaraq 15.000 AZN-ə qədər dəyişir. Bu, mikrokreditləşmə seqmentində müştərilərin fərqli maliyyə ehtiyaclarını qarşılamaq üçün kifayət qədər geniş bir diapazondur.
Kreditlərin qiymətləndirilməsində əsas amillərdən biri də faiz dərəcələri və komissiyalardır. FINCA Azərbaycan 0% - 3.8% arasında aylıq komissiya tətbiq edir ki, bu da kredit məhsulundan və müddətindən asılı olaraq dəyişir. Bu komissiya əsasən kreditin verilməsi haqqı kimi çıxış edir. Təxmini illik faiz dərəcəsi (İFD) 24% - 45% arasında dəyişə bilər, lakin bu göstərici məhsula və müştərinin profilinə görə fərqlilik göstərə bilər və dəqiq hesablama üçün təşkilatın daxili cədvəllərinə müraciət etmək tövsiyə olunur.
Kredit müddətlərinə gəldikdə, FINCA Azərbaycan əsasən 24 - 36 ay müddətinə kreditlər təklif edir və ödənişlər aylıq hissələrlə həyata keçirilir. Komissiya haqqı bir dəfəlik 2.8% - 3.8% təşkil edir. Gecikmə haqqı isə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının müəyyən etdiyi standart qaydalara uyğun olaraq tətbiq olunur, lakin dəqiq faiz dərəcəsi ictimaiyyətə açıqlanmır.
Girov Tələbləri
Müxtəlif kredit məhsulları üçün fərqli girov tələbləri mövcuddur:
- İstehlak Kreditləri: Kredit tarixinə əsaslanaraq zamin tələb oluna bilər.
- Kənd Təsərrüfatı Kreditləri: EKITS qeydiyyatı, fermer kartı, torpaq sənədləri kimi sənədlər girov kimi qəbul edilə bilər.
- Qızıl Girovlu Kreditlər: Zinət əşyaları girov kimi qəbul olunur.
- Biznes Kreditləri: VÖEN qeydiyyatı və fərdi sahibkar hesabı tələb olunur.
Müraciət Prosesi, Rəqəmsal İmkanlar və Müştəri Təcrübəsi
FINCA Azərbaycana müraciət etmək üçün bir neçə kanal mövcuddur ki, bu da müştərilərə rahatlıq təmin edir:
- Mobil Tətbiq: Android və iOS cihazları üçün mövcud olan mobil tətbiq vasitəsilə onlayn müraciət etmək mümkündür. Tətbiq onlayn şəxsiyyət doğrulamasını, kredit müraciətini, ödəniş cədvəlinə baxışı və kart əlaqələndirmə xüsusiyyətlərini təklif edir.
- Veb Sayt: Şirkətin rəsmi veb saytı (finca.az/az) vasitəsilə də onlayn müraciət etmək mümkündür. Burada məhsul təsvirləri və tez-tez verilən suallar bölməsi də mövcuddur.
- Fiziki Filiallar: Ölkə üzrə 33 filial və 33 sub-filial şəbəkəsi vasitəsilə birbaşa müraciət etmək olar. Bu geniş şəbəkə, xüsusilə ucqar kənd ərazilərində yaşayan müştərilər üçün əlçatanlığı təmin edir.
Sənədləşmə və Kredit Qiymətləndirməsi
Müraciət prosesi zamanı şəxsiyyətin doğrulanması biometrik üsullarla və ya filialda sənəd yoxlaması ilə aparılır. Tələb olunan sənədlər arasında milli şəxsiyyət vəsiqəsi, gəlir/iş yerini təsdiq edən sənəd və biznes kreditləri üçün biznes qeydiyyatı sənədləri yer alır.
Kredit qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi FINCA Azərbaycanın özünəməxsus reytinq sistemi əsasında aparılır. Bu sistem gəlir yoxlaması, əvvəlki ödəniş davranışı və Mərkəzləşdirilmiş Kredit Reyestri (MKR) məlumatlarını birləşdirir. MKR məlumatlarına müştərinin ayrıca razılığı tələb olunmadan birbaşa çıxış edilir.
Kreditlərin Verilməsi və Geri Ödənişi
Təsdiqlənmiş kreditlər aşağıdakı üsullarla verilir:
- Bank Köçürməsi: Müştərinin əlaqələndirilmiş bank hesabına və ya kartına köçürmə yolu ilə.
- Nağd Pul: Filiallardakı kassa məntəqələrindən nağd şəkildə.
- Mobil Pul: Pilot mərhələsində olan tərəfdaş mobil pulqabıları vasitəsilə.
Geri ödəmə prosesi üçün avtomatlaşdırılmış xatırlatmalar (SMS və zənglər) tətbiq olunur. Gecikmiş portfellər üçün yerində ziyarətlər həyata keçirilir və milli mikromaliyyə tənzimləmələrinə uyğun olaraq hüquqi prosedurlar tətbiq edilə bilər.
Tənzimləyici Status, Bazar Mövqeyi və Rəqabət
FINCA Azərbaycan 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən Qeyri-bank Kredit Təşkilatı kimi lisenziyalaşdırılıb. Şirkət Mərkəzi Bankın mikromaliyyə çərçivəsinə, o cümlədən kapital adekvatlığı, istehlakçıların müdafiəsi və kreditləşmə limitləri ilə bağlı qaydalara tabedir. İndiyədək şirkətə qarşı ictimaiyyətə açıqlanmış hər hansı tənzimləyici sanksiya və ya icraat qeydə alınmayıb.
İstehlakçıların Müdafiəsi
FINCA Azərbaycan istehlakçıların müdafiəsinə böyük önəm verir. Buna daxildir:
- Komissiya və faiz dərəcələrinin şəffaf şəkildə açıqlanması.
- Məlumatların paylaşılması və marketinq məqsədləri üçün yazılı razılığın alınması.
- Sosial Fəaliyyətin İdarə Edilməsi üzrə Universal Standartlara riayət edilməsi.
Bazar Mövqeyi və Rəqabət
FINCA Azərbaycan müştəri sayı və filial şəbəkəsi baxımından aparıcı mikromaliyyə təşkilatı hesab olunur. Mikrokreditlərin verilməsində təxminən 25% bazar payına sahib olduğu təxmin edilir. Əsas rəqibləri arasında ASA Azərbaycan, AccessBank və Azərbaycan Mikromaliyyə Assosiasiyasının digər üzvləri yer alır.
Şirkətin fərqləndirici xüsusiyyətləri arasında ölkə miqyasında geniş kənd əhatə dairəsi, rəqəmsal onlayn qeydiyyat və biometrik şəxsiyyət doğrulama imkanları, habelə sosial fəaliyyətə diqqət yetirməsi var. FINCA Azərbaycan rəqəmsal kanalların təkmilləşdirilməsi, mobil pul inteqrasiyalarının pilot layihələri və kənd təsərrüfatı texnologiyaları üçün potensial tərəfdaşlıqlar vasitəsilə böyüməyi planlaşdırır.
Müştəri Rəyləri və Xidmət Keyfiyyəti
Müştəri rəyləri əsasən müsbətdir, sürətli təsdiq prosesi, şəffaf şərtlər və kənd yerlərində əlçatanlıq qeyd olunur. Bununla belə, bəzi müştərilər tərəfindən yüksək komissiya dərəcələri və filiallarda xidmət gecikmələri ilə bağlı şikayətlər də mövcuddur.
Şirkət müştəri xidmətlərini təmin etmək üçün *2525 qaynar xətti ilə fəaliyyət göstərir. Onlayn müraciətlər üçün qərarın 24 saat ərzində verilməsi təmin edilir. FINCA Azərbaycanın dəstəyi ilə bizneslərini genişləndirən bir çox mikrosahibkarın uğur hekayələri də mövcuddur.
Potensial Borcalanlar Üçün Praktik Məsləhətlər
FINCA Azərbaycanın xidmətlərindən istifadə etməyi düşünən potensial borcalanlar üçün bəzi praktik məsləhətlər:
- Ehtiyaclarınızı Dəqiq Qiymətləndirin: Kreditə müraciət etməzdən əvvəl nə qədər pula ehtiyacınız olduğunu və bu vəsaiti necə istifadə edəcəyinizi dəqiq müəyyənləşdirin. Yalnız ehtiyacınız olan məbləği götürün.
- Şərtləri Tam Anlayın: Təklif olunan faiz dərəcələrini, komissiyaları, gecikmə haqqı kimi bütün əlavə xərcləri və ödəniş cədvəlini diqqətlə oxuyun. Əlavə suallarınız varsa, mütəxəssislərlə danışmaqdan çəkinməyin.
- Ödəniş Qabiliyyətinizi Qiymətləndirin: Aylıq ödənişlərin büdcənizə nə dərəcədə uyğun olduğunu hesablayın. Gəlirlərinizin kredit öhdəliklərinizi vaxtında qarşılamaq üçün kifayət olub-olmadığından əmin olun.
- Müqayisə Edin: FINCA Azərbaycanın məhsullarını digər bank və ya qeyri-bank kredit təşkilatlarının təklifləri ilə müqayisə edin. Bu, sizin üçün ən sərfəli variantı seçməyə kömək edəcək.
- Sənədləri Hazırlayın: Müraciət prosesini sürətləndirmək üçün şəxsiyyət vəsiqəsi, gəlir sənədi, biznes qeydiyyatı kimi tələb olunan bütün sənədləri əvvəlcədən hazırlayın.
- Məsuliyyətli Borcalan Olun: Kredit öhdəliklərinizi vaxtında yerinə yetirmək, gələcəkdə daha yaxşı kredit şərtləri əldə etmək və maliyyə tarixinizi müsbət saxlamaq üçün vacibdir.
FINCA Azərbaycan Azərbaycanın mikromaliyyə sektorunda mühüm rol oynayır, rəqəmsal həlləri və geniş coğrafi əhatə dairəsi ilə minlərlə insana maliyyə xidmətləri təqdim edir. Bu təhlil, şirkətin fəaliyyətini, məhsullarını və potensial borcalanlar üçün əhəmiyyətli məqamları əhatə edərək, maliyyə qərarları qəbul etməkdə faydalı bir rəhbər olmağı hədəfləyir.
