BAKU PAY

1. Baku Pay MMC: Şirkətə Ümumi Baxış və Azərbaycandakı Fəaliyyəti

Baku Pay MMC, Azərbaycanın rəqəmsal maliyyə texnologiyaları (fintech) sektorunda mühüm yer tutan, sürətlə inkişaf edən bir şirkətdir. Bakıda qeydiyyatdan keçmiş bu məhdud məsuliyyətli cəmiyyət (MMC), ödəniş həlləri və rəqəmsal kreditləşmə sahəsində innovativ yanaşmaları ilə tanınır. Şirkətin dəqiq təsis ili təsdiqlənməsə də, fəaliyyətinə təxminən 2018-2020-ci illərdə başladığı güman edilir. Baku Pay özəl kapitallı bir şirkət olaraq fəaliyyət göstərir və əsasən yerli fintech investorlarının nəzarətində olduğu bildirilir (təsdiqlənməmiş məlumat).

Baku Pay iki əsas istiqamətdə fəaliyyət göstərir ki, bunlar da onun biznes modelinin əsasını təşkil edir. Birinci istiqamət, "Payonix Merchant" adı altında təqdim olunan tacir həlləridir. Bu xidmət kiçik və orta sahibkarlara (KOS) ödəniş terminalları və QR kod vasitəsilə ödəniş qəbul etmə imkanı verir. İkinci istiqamət isə "Payonix Consumer" adı altında fərdlərə təklif olunan istehlakçı kreditləşməsidir. Bu model vasitəsilə müştərilər ticarət nöqtələrində sürətli mikro-kreditlər əldə edə bilirlər. Şirkətin əsas hədəf bazarı Bakı və ətraf şəhərlərdəki şəhər KOS-ları, eləcə də bank xidmətlərindən yetərincə istifadə edə bilməyən şəxslərdir. Baku Pay-də 201-500 arası əməkdaşın çalışdığı qeyd edilsə də, rəsmi idarəetmə heyəti və ya səhmdarların siyahısı ictimaiyyətə açıqlanmır.

2. Baku Pay-in Təklif Etdiyi Kredit Məhsulları və Şərtləri

Baku Pay-in maliyyə xidmətləri çeşidli kredit məhsullarını əhatə edir ki, bu da onu Azərbaycanın rəqəmsal maliyyə bazarında çevik oyunçuya çevirir:

• POS Mikro-Kreditlər: Bu, ticarət nöqtələrində ani kreditlərdir. Müştərilər tərəfdaş tacirlərdə alış-veriş edərkən kiçik məbləğlərdə kredit götürə bilərlər. Bu növ kreditlər üçün adətən girov tələb olunmur və tacirin əməliyyat tarixçəsi ilə müştərinin kredit skorinqi əsasında verilir.
• Fərdi Nağd Kreditlər: Mobil tətbiq vasitəsilə təklif olunan təminatsız istehlak kreditləridir. Bunlar adətən daha böyük məbləğləri əhatə edə bilər.
• KOS İşçi Kapitalı Kreditləri: Kiçik və orta sahibkarlar üçün qısa müddətli kreditlər təklif edildiyi bildirilir, lakin bu təklif təsdiqlənməmişdir.

Kredit Məbləğləri, Faiz Dərəcələri və Ödəniş Şərtləri:

• Minimum Kredit Məbləği: 50 AZN
• Maksimum Kredit Məbləği: 5 000 AZN (təsdiqlənməmiş)
• Aylıq Faiz Dərəcəsi: 1.8% – 3.5% aralığında (təsdiqlənməmiş məlumatlara və oxşar fintech şirkətlərinin qiymətləndirmələrinə əsasən). Bu, illik faiz dərəcəsinin (APR) təxminən 21.6% – 42% aralığında olduğunu göstərir.
• Kredit Müddəti: 1 aydan 12 aya qədər.
• Ödəniş Şərtləri: Bərabər aylıq hissələrlə ödəniş.

Komissiyalar və Girov Tələbləri:

• İlkin Komissiya (Origination Fee): Kredit məbləğinin 1% – 3%-i.
• Emal Komissiyası (Processing Fee): Hər kredit üçün 5 AZN – 10 AZN sabit komissiya.
• Gecikmə Cəriməsi: Vaxtı keçmiş balansın gündəlik 0.1%-i.
• Girov Tələbləri: Mikro-kreditlər və POS-kreditlər üçün adətən girov tələb olunmur. Daha böyük nağd kreditlər üçün isə zamin və ya təyin olunmuş ATM kartının girov qoyulması tələb oluna bilər (təsdiqlənməmiş məlumat).

3. Müraciət Prosesi, Rəqəmsal Həllər və Müştəri Təcrübəsi

Baku Pay-də kreditə müraciət prosesi tamamilə rəqəmsallaşdırılmış və istifadəçi rahatlığına yönəlmişdir. Müştərilər bir neçə kanaldan istifadə edərək kreditə müraciət edə bilərlər:

• Mobil Tətbiq: "Payonix Consumer" tətbiqi həm iOS (Apple App Store), həm də Android (Google Play) cihazları üçün mövcuddur. Tətbiq vasitəsilə kredit müraciəti etmək, balansınızı izləmək, ödəniş cədvəlinizi görmək və tərəfdaş tacirləri tapmaq mümkündür. Google Play Store-da tətbiq 4.0 ulduz reytinqi alıb ki, bu da istifadəçilərin sürətli təsdiqləmə proseslərini yüksək qiymətləndirdiyini göstərir. Lakin bəzən tətbiqin qəzaya uğraması ilə bağlı şikayətlər də mövcuddur.
• Tacir Tətbiqi/Terminalı: "Payonix Merchant" tətbiqi vasitəsilə ticarət nöqtələrində birbaşa kredit əldə etmək mümkündür.
• Veb Sayt: bakupay.az ünvanında məhdud funksionalı olan onlayn sorğu formu mövcuddur.

KYC (Müştərini Tanı) və Onlayn Qeydiyyat:

Kreditə müraciət edərkən rəqəmsal KYC proseduru tətbiq edilir. Bu, şəxsiyyət vəsiqəsinin ön və arxa tərəfinin skan edilməsini və canlılıq yoxlaması üçün selfi çəkilməsini əhatə edir. Məlumatlar hökumət reyestri ilə avtomatik olaraq yoxlanılır. Mikro-kreditlər üçün qərar ani olur, daha böyük məbləğlər üçün isə təsdiqlənmə 24 saata qədər çəkə bilər.

Kredit Skorlama və Anderraytinq:

Baku Pay, kredit skorlaması üçün ənənəvi məlumatlarla yanaşı alternativ məlumatlardan da istifadə edir. Bura tacirlərdə xərcləmə tarixçəsi və mobil pul yükləmə tezliyi kimi məlumatlar daxildir. Şirkət Azərbaycan Kredit Bürosunun məlumatları ilə birləşdirilmiş xüsusi davranış analitikasına əsaslanan sahibkarlıq skorlama sistemindən istifadə edir.

Kreditlərin Ödənilməsi və Toplanması:

Kreditlər borcalanın istəyinə uyğun olaraq bank köçürməsi ilə istənilən Azərbaycan bank hesabına, mobil pul sistemləri vasitəsilə aparıcı e-pulqabılarına və ya məhdud sayda tərəfdaş pərakəndə satış şəbəkələrində nağd şəkildə ödənilə bilər. Kreditlərin geri qaytarılması avtomatlaşdırılmış çıxarışlar, ödəniş tarixindən 3 gün əvvəl başlayan SMS və tətbiqdaxili xatırlatmalar vasitəsilə həyata keçirilir. 3 aydan çox gecikmiş kreditlər üçün isə geri qaytarma agentləri cəlb edilir.

Müştəri Xidmətləri və Rəylər:

Müştərilərin şikayətləri arasında KYC prosesində bəzən gecikmələr və e-poçt vasitəsilə dəstək xidmətinin ləng cavab verməsi (2-3 iş günü) qeyd olunur. Müştəri xidmətləri tətbiqdaxili çat, e-poçt və pulsuz qaynar xətt vasitəsilə əlçatandır. Şirkət əsas sorğular üçün 24 saat ərzində həll hədəfi qoyur.

4. Tənzimləmə, Bazar Mövqeyi və Rəqabət Mühiti

Baku Pay MMC Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı (AMB) tərəfindən nəzarət olunan lisenziyalı qeyri-bank kredit təşkilatı kimi fəaliyyət göstərir (təsdiqlənməmiş). Şirkət Azərbaycanın Şəxsi Məlumatlar Qanununa və AMB-nin anti-pul yuyulması və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi ilə mübarizə (AML/CFT) qaydalarına uyğun fəaliyyət göstərir. Hal-hazırda Baku Pay-ə qarşı heç bir ictimai cəza və ya sanksiya qeydə alınmamışdır. İstehlakçıların müdafiəsi üçün kredit şərtləri, o cümlədən illik faiz dərəcəsi və komissiyalar, müraciət zamanı tam şəffaf şəkildə açıqlanır. Maliyyə çətinliyi ilə üzləşən müştərilər üçün ödənişlərin yenidən cədvəlləşdirilməsi imkanları da təklif edilir.

Bazar Mövqeyi və Rəqabət:

Baku Pay Azərbaycanın rəqəmsal maliyyə bazarında önəmli yer tutur. O, Android maliyyə tətbiqləri arasında ilk 10-luqda (#7) yer alır və rəqəmsal mikro-kreditlərin verilməsində təxminən 5% bazar payına sahib olduğu təxmin edilir (təsdiqlənməmiş). Şirkətin əsas rəqibləri arasında Birbank (tam bank xidmətləri və rəqəmsal pulqabı), m10 (PashaPay) (inteqrasiya olunmuş pulqabı və kredit kartı təklifi) və AZPulmat (DoZP) (P2P kreditləşmə və kommunal ödənişlər) kimi güclü oyunçular var. Baku Pay-in əsas fərqləndirici xüsusiyyəti onun tacirlərə inteqrasiya olunmuş ani kredit təklif etməsidir.

Böyümə Trayektoriyası və Əməkdaşlıqlar:

Baku Pay aktiv borcalanların sayında illik 40% artım göstərir. Şirkət 2026-cı ilin birinci rübündə KOS-lar üçün faktura maliyyələşməsi kimi yeni xidmətlər təqdim etməyi planlaşdırır. O, Kapital Bank və Unibank ilə kart emissiyası üçün, Azercell və Bakcell kimi telekommunikasiya şirkətləri ilə isə promosyon kredit təklifləri üçün əməkdaşlıq edir. Hazırda Azərbaycan üzrə 500-dən çox tacir nöqtəsi ilə tərəfdaşlıq əlaqələri mövcuddur. Şirkətin illik gəlirinin təxminən 4 milyon AZN olduğu, kredit portfelinin isə 25 milyon AZN təşkil etdiyi təxmin edilir (təsdiqlənməmiş məlumatlar). Problemli kreditlərin nisbəti (NPL) təxminən 7% (sənaye ortalaması 5%-8%) və defolt dərəcəsi 5%-8% civarındadır. Risk idarəetməsi avtomatlaşdırılmış erkən xəbərdarlıq sistemləri və çevik restrukturizasiya seçimləri vasitəsilə həyata keçirilir.

5. Potensial Borcalanlar Üçün Praktik Məsləhətlər

Baku Pay-dən kredit götürməyi düşünən hər kəs üçün bəzi praktiki məsləhətlər:

• Şərtləri Diqqətlə Oxuyun: Kreditə müraciət etməzdən əvvəl bütün faiz dərəcələrini, komissiyaları (ilkin komissiya, emal komissiyası, gecikmə cərimələri) və ödəniş müddətlərini diqqətlə nəzərdən keçirin. Bütün xərcləri başa düşdüyünüzə əmin olun.
• Ehtiyaclarınızı Qiymətləndirin: Yalnız ehtiyacınız olan məbləği götürün və geri ödəyə biləcəyinizə əmin olun. Məsuliyyətli kreditləşmə maliyyə sabitliyi üçün çox vacibdir.
• Mobil Tətbiqdən Effektiv İstifadə: "Payonix Consumer" tətbiqini yükləyin və ondan balansınızı izləmək, ödəniş cədvəlinizi yoxlamaq və xatırlatmalar almaq üçün istifadə edin. Bu, gecikmələrin qarşısını almağa kömək edəcək.
• Müqayisə Edin: Baku Pay-in təkliflərini digər rəqəmsal kredit təminatçıları, məsələn, Birbank, m10 (PashaPay) və ya AZPulmat (DoZP) ilə müqayisə edin. Bəzi rəqiblərin oxşar, lakin bəlkə də fərqli şərtlərlə məhsulları ola bilər.
• Müştəri Dəstəyi ilə Əlaqə: Hər hansı bir sualınız və ya probleminiz olarsa, tətbiqdaxili çat, e-poçt və ya qaynar xətt vasitəsilə müştəri xidmətləri ilə əlaqə saxlayın. Kredit şərtlərindəki hər hansı bir "təsdiqlənməmiş" məlumatı birbaşa şirkətdən dəqiqləşdirmək tövsiyə olunur.
• Kredit Tarixçənizə Diqqət: Azərbaycanda kredit tarixçəsi çox vacibdir. Vaxtında ödənişlər müsbət kredit tarixçəsi qurmağa kömək edir, bu da gələcəkdə daha əlverişli kredit şərtlərindən yararlanmaq üçün vacibdir. Gecikmələr kredit reytinqinizə mənfi təsir göstərə bilər.

Baku Pay Azərbaycanın rəqəmsal maliyyə landşaftında özünəməxsus yer tutaraq, sürətli və əlçatan kredit həlləri təklif edir. Lakin hər hansı maliyyə öhdəliyinə girməzdən əvvəl, təklif olunan şərtləri dərindən anlamaq və öz maliyyə vəziyyətinizə uyğun qərar vermək hər bir borcalanın məsuliyyətidir.